-
THE PARTICLES (ཕྲད།):
ནི་
Name of the particle is ‘ནི་སྒྲ། ‘Emphasizing term’’
-
FUNCTIONS (འཇུག་པ།):
I. དགར་བ། Separating
II. བརྣན་པ། Assuring
III. ངེས་བཟུང་གི་སྒྲ། Emphasizing term
IV. ཚིག་སྐོང་དུ་སྦྱར་བ། Applied to fill a stanza line
I. དགར་བ།
Seperating:
At this function, the situation is that someone or something is separated from others to express its superiority, inferiority, or difference..
1. མཆོག་ཏུ་དགར་བ། Separating to be supreme
2. དམན་པར་དགར་བ། Separating to be inferior
3. ཐ་དད་ཙམ་དུ་དགར་བ། Separating to be just a different
1. མཆོག་ཏུ་དགར་བ།
Separating to be supreme:
Translated as ‘with respect to’, ‘the (definitive article)’, etc.
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་ཀྱི་མཆོག་གོ།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ Bodhicitta, enlightening mind, ནི་ regarding, concerning, as for, > སེམས་ mind, ཀྱི་ of, among, མཆོག་ supreme, / གོ is, (finishing particle), །
With respect to Bodhicitta, it is the supreme of the minds.
The Bodhicitta is the supreme of the minds.
2.
ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ནི་ནོར་བུ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་བཟང་ངོ་།།
ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ wish-fulfilling jewel, ནི་ the, with respect to, > ནོར་བུ་ jewel, གཞན་ other, ཐམས་ཅད་ all, ལས་ than, compare to, / བཟང་ better, ངོ་ is, (finishing particle), །།
With respect to the wishful-fulfilling jewel, it is better than all other jewels.
The wishful-fulfilling jewel is better than all other jewels.
3.
མེ་ཏོག་པད་མ་ནི་མེ་ཏོག་གཞན་རྣམས་ལས་ཆེས་མཛེས་པར་སྣང་ངོ་།།
མེ་ཏོག་ flower, པད་མ་ lotus, ནི་ the, with respect to, > མེ་ཏོག་ flower, རྣམས་ (plural marker), ལས་ than, compared to, / ཆེས་ greatly, much, མཛེས་པ more beautiful, ར་ to be, / སྣང་ appeared, ངོ་ is, (finishing particle), །།
With respect to the lotus flowers, they appear to be much more beautiful than other flowers.
The lotus flowers appear to be much more beautiful than other flowers.
2. དམན་པར་དགར་བ།
Seperating to be inferior:
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
སྲོག་གཅོད་པ་ནི་བྱ་བའི་ཐ་མ་ཡིན།
སྲོག་གཅོད་པ་ killing, ནི་ concerning, the, / བྱ་བ action, འི་ of, among, ཐ་མ་ worst, / ཡིན is, །
Concerning killing, it is the worst of actions.
2.
བོང་བུ་ནི་དུད་འགྲོའི་ནང་ནས་ཤིན་ཏུ་གླེན་པར་རྩིས་སོ།།
བོང་བུ་ donkey, ནི་ concerning, > དུད་འགྲོ animal, འི་ནང་ནས་ among, - ཤིན་ཏུ་ extremely, - གླེན་པ stupid, ར་ as, / རྩིས་ counted, considered, སོ is, (finishing particle), །།
Concerning donkeys, they are considered to be extremely stupid among animals.
3.
དམྱལ་བ་ནི་རིགས་དྲུག་གི་གནས་སྡུག་ཤོས་སུ་གསུངས།
དམྱལ་བ་ hell, ནི་ concerning, > རིགས་ kinds [of beings], དྲུག་ six, གི་ of, among, གནས་ place, སྡུག་ཤོས་ worst, སུ་ as / གསུངས said, །
Concerning hell, it is said to be the worst place among the six realms.
3. ཐ་དད་དུ་དགར་བ།
Separating to be just a different:
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
བོད་ཡིག་ནི་དབྱིན་ཡིག་དང་ཐ་དད་དོ།།
བོད་ཡིག་ Tibetan letters, ནི་ regarding, with reference to, > དབྱིན་ཡིག་ English letters, དང་ from, ཐ་དད་ different, / དོ are, (finishing particle), །།
With reference to Tibetan letters, they are different from English letters.
Tibetan letters are different from English letters.
2.
ཉི་མ་ནི་ཟླ་བ་ལས་གཞན་ནོ།།
ཉི་མ་ sun, ནི་ with reference to, > ཟླ་བ་ moon, ལས་གཞན་ other than, / ནོ is, (finishing particle), །།
With reference to the sun, it is other than the moon.
The sun is other than the moon.
3.
འདི་ནི་དེ་དང་མི་མཉམ་མོ།།
འདི་ this, ནི་ with reference to, > དེ་ that, དང་ to, མི་མཉམ་ not equal, / མོ is, (finishing particle), །།
With reference to this, it is not equal to that.
This is not equal to that.
II. བརྣན་པ།
Assuring:
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
ཁྱོད་ལ་འགྲོ་ཡུལ་ནི་འདུག ལམ་ནི་འདུག རྒྱུ་མཚན་ནི་འདུག དུས་ཚོད་ཀྱང་འདུག ད་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྲོ།
ཁྱོད་ you, ལ་ to, with, / འགྲོ་ཡུལ་ place to go, ནི་ for sure, / འདུག there is, > ལམ་ path, ནི་ / འདུག > རྒྱུ་མཚན་ reason, ནི་ / འདུག > དུས་ཚོད་ time, ཀྱང་ also, / འདུག > ད་ now, ཁྱོད་ / ཅིའི་ཕྱིར་ why, / མི་ not, འགྲོ go, །
Certainly, you have a place to go, a path, a reason and time also. Now, why don't you go?!
2.
འདིར་ཙོང་ནི་འདུག ཊོ་མ་ཊོ་ནི་འདུག ཚལ་ནི་འདུག ཁྱོད་ཀྱིས་ད་དུང་ཁ་ལག་མི་བཟོ་བ་ཅི་ཡིན།
འདིར་ here, / བཙོང་ onion, ནི་ for sure, / འདུག there is, > ཊོ་མ་ཊོ་ tomato, ནི་ for sure, / འདུག there is, > ཚལ་ vegetables, ནི་ for sure, / འདུག there is, > ཁྱོད་ you, ཀྱིས་ by, / ད་དུང་ still, - ཁ་ལག་ food, meal, / མི་ not, བཟོ་ making, བ་ that, it, such, ཅི་ what, / ཡིན is, །
Here, for sure, there are onions, tomatoes, and vegetables. What is it that you are still not cooking?!
3.
དལ་བ་ནི་འདུག འབྱོར་བ་ནི་འདུག བདེ་བ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་འདི་ཐོབ་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་ད་དུང་ཁྱོད་དམ་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཡིན།
དལ་བ་ freedom, ནི་ for sure, / འདུག there is, [you] have, > འབྱོར་བ་ richness, ནི་ for sure, / འདུག there is, [you] have, > བདེ་བ་ bliss, ཆེན་པོ་ great, - ཐོཐོབ་པར་བྱེད་ causes to have obtained, པའི་ related to such, གོ་སྐབས་ opportunity, བཟང་པོ་ excellent, འདི་ this, / ཐོབ་ obtained, ན་ཡང་ even if, > ཅིའི་ཕྱིར་ why, / ད་དུང་ still, - ཁྱོད་ you, / དམ་ཆོས་ sacred, ཀྱི་ of, ལམ་ path, way, ལ་ on, / མི་ not, འཇུག་པ engaging, / ཡིན are, to be, །
For sure, time is there, and richness is there. Why are you still not engaging in the path of sacred Dharma while you have obtained such an excellent opportunity that can cause you to obtain great bliss?
III. ངེས་བཟུང་གི་སྒྲ།
Emphasizing term:
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
འཁོར་བ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་གི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཕ་མ་མ་བྱས་པ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད།
འཁོར་བ་ Samsara, ན་ in, - ག གནས་ abide, པའི་ related to those, སེམས་ཅན་ sentient beings, ཐམས་ཅད་ all, - རང་ oneself, གི་ of, ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ beginingless time, ནས་ from, since, - ཕ་མ་ parents, - མ་ not, བྱས་པ་ have done, ནི་ as for, > གཅིག་ one, ཀྱང་ even, / མེད there is no, not there, །
As for all the sentient beings abiding in samsara from the beginingless time of oneself, there is not even one who has not become parents.
2.
བླ་མ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས།
བླ་མ་ ‘Lama’, ‘Guru’, ནི་ as for, > དུས་ time, གསུམ་ three, གྱི་ of, སངས་རྒྱས་ Buddha, ཐམས་ཅད་ all, - འདུས་ embodied of, collected, པ one, འི་ related to,བདག་ཉིད་ the very identity/individual, དུ་ as, / བཞུགས purely abide[s], །
As for a Lama, he/she purely abides as the very identity who is the embodiment of all the Buddhas of three times.
3.
ཆོས་ལ་དོན་གཉེར་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་གཞི་ཡིན།
ཆོས་ Dharma, ལ་ in, - དོན་གཉེར་བྱེད་པ་ showing interest, pursuing, ནི་ as for, > ཡོན་ཏན་ excellent quality, ཐམས་ཅད་ all, ཀྱི་ of, རྟེན་གཞི་ supporting basis, / ཡིན is, །
As for the pursuit of Dharma, it is the supporting basis of all the excellent qualities.
4.
ཕྱི་ཚོགས་དྲུག་གི་ཡུལ་ལ་རྣམ་ཤེས་གཡེངས་པ་ནི་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན།
ཕྱི་ outer, ~ ཚོགས་དྲུག་ six-fold [of senses], གི་ of, ཡུལ་ object, ལ་ towards, - རྣམ་ཤེས་ conciousness, - གཡེངས་ distracted, པ་ to have, that, such, it, ནི་ as for, > འཁོར་བ samsara, འི་ of, འཁྲུལ་སྣང་ confused vision, ཐམས་ཅད་ all, ཀྱི་ of, རྩ་བ་ root, ~ སྡུག་བསྔལ་ suffering, ཐམས་ཅད་ all, ཀྱི་ of, འབྱུང་ཁུངས་ arising source, / ཡིན is, །
As for the consciousness being distracted in the outer six-fold objects, it is the root of all the confused visions of samsara, the arising source of all the suffering.
5.
སེམས་ཅན་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་འཆི་བའི་གནས་ལས་ཐར་བ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད།
སེམས་ཅན་ sentient beings, ཡོད་དོ་ཅོག་ all, every, all that is there, ལ་ with regard to, in, - འཆི་བ dying, འི་ of, གནས་ state, basis, ལས་ from, - ཐར་ escaped, བ་ such, who has, ནི་ (stressing), > གཅིག་ཀྱང་ even one, / མེད not there, there is no, །
There is not even one in all the sentient beings who has ever escaped from the state of dying.
IV. ཚིག་སྐོང་དུ་སྦྱར་བ།
Applied to fill a stanza line:
དཔེར་བརྗོད། Examples:
1.
དལ་འབྱོར་གྲུ་ཆེན་རྙེད་དཀའ་ཐོབ་དུས་འདིར།།
བདག་གཞན་འཁོར་བའི་མཚོ་ལས་བསྒྲལ་བྱའི་ཕྱིར།།
ཉིན་དང་མཚན་དུ་གཡེལ་བ་མེད་པར་ནི།།
ཉན་སེམས་སྒོམ་པ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན།།
དལ་འབྱོར་ freedom and richness (precious human body), གྲུ་ཆེན་ great boat [like], རྙེད་དཀའ་ difficult-to-find, - ཐོབ་ earned, obtained, དུས་ time, when, - འདིར here, at this, །། >
བདག་གཞན་ self and others, - འཁོར་བ samsara, འི་ of, མཚོ་ lake, ocean (རྒྱ་མཚོ་), ལས་ from, - བསྒྲལ་ liberate, བྱའི་ཕྱིར in order to, >
ཉིན་ day, དང་ and, མཚན་ night, དུ་ at, during, - གཡེལ་བ་ distraction, - མེད་ not there/have, པར་ in that way, ནི for sure, really, certainly, །། >
ཉཉན་ hearing, སེམས་ contemplating, སྒོམ་པ་ cultivating, / རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ Bodhisattva practice, / ཡིན is, །།
Here, having earned the precious human body, like a boat, great and difficult to find,
In order to liberate oneself and others from the ocean of Samsara,
[Certainly,] to be without distractions at days and at nights,
Hearing, contemplating, and cultivating are the practices of Bodhisattvas.
2.
དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི།།
རྐྱེན་ལ་སོགས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན།།
བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ན།།
གཞན་དངོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།
དངོས་པོ་ entity, རྣམས་ (plural marker), ཀྱི་ of, རང་བཞིན་ nature, ནི as for, །། >
རྐྱེན་ condition, ལ་སོགས་ and so forth, etc. such as, ལ་ in, - ཡོད་ [to be] there, / མ་ not, never, ཡིན is, །།
བདག་གི་དངོས་པོ་ self-made-entity, - ཡོད་ [to be] there, / མིན་ is not, ན if, when, since, །། >
གཞན་དངོས་ other-entity, - ཡོད་པ་ [to be] there, - ཡོད་པ་ [to be] there, / མ་ not, never, ཡིན is,ནོ (finishing particle), །།
As for the nature of the entities,
It never existed in the conditions, and so on.
When a self-made-entity is not there,
The other-entities would never be there.
3.
གང་ཚེ་བལྟ་བར་འདོད་ པའམ།།
ཅུང་ཟད་དྲི་བར་འདོད་ན་ཡང་།།
མགོན་པོ་འཇམ་དབྱངས་དེ་ཉིད་ནི།།
གེགས་མེད་པར་ཡང་མཐོང་བར་ཤོག།
གང་ཚེ་ when, - བལྟ་བར་ to see, - འདོད་པ wanting, འམ or, །།
ཅུང་ཟད་ a bit, - དྲི་བར་ to ask, འདོད་ want, ན་ཡང་ even if, in case, །། >
མགོན་པོ་ Lord, འཇམ་དབྱངས་ Manjushri, དེ་ཉིད་ himself/herself, suchness, ནི (emphasizing particle), certainly, །། >
གེགས་ hindrance, མེད་ not there, པར་ such way, ཡང་ also, / མཐོང་བར་ཤོག may I see you, །
At such time when wishing to see
Or wanting to ask even just a small question,
May I, without at all any hindrances,
See The Protector Manjushri himself indeed!
-
WRITING WAYS: (སྦྱོར་ཚུལ།)
ནི་སྒྲ་ (ནི་ particle) is another independent-particle (ཕྲད་རང་དབང་ཅན།) which doesn't need to follow a suffix or ending letter of a word.