• GIỚI LIÊN TỪ (ཕྲད།):

 

 དེ་

 

Tên của nhóm Giới Liên Từ này là ‘དེ་སྒྲ། ‘Giới Liên Từ ‘ấy’’ 

 

• CHỨC NĂNG (འཇུག་པ།):

 

I. ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་དུ། Trong chủ đề của ‘Thuật Ngữ'

II. དངོས་པོའི་དབང་དུ། Trong chủ đề của ‘Thực Thể'

III. དུས་ཀྱི་དབང་དུ། Trong chủ đề của Thời Gian'’

 

I. ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་དུ་གསུམ།          

Trong chủ đề của ‘Thuật Ngữ':

     1. ཐ་སྙད་འདས་མ་ཐག་པ། Cho một "Thuật Ngữ" vừa mới được nói đến

     2. ཐ་སྙད་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཅན། Như một "Thuật Ngữ" chứa đựng một ý nghĩa khác

     3. ཐ་སྙད་ལྷག་བཅས་ཀྱི་སྒྲ། Cho "Thuật Ngữ" trong cách của Liên Từ

​

1. ཐ་སྙད་འདས་མ་ཐག་པ།                                               

Cho một ‘Thuật Ngữ’ mà vừa mới được nói đến:

Được dịch thành ‘ấy’, ‘cái’:

​

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

བཀྲ་ཤིས་ལ་གློག་གླད་ཅིག་ཡོད། གློག་ཀླད་དེ་ཆེན་པོ་དང་ཚོས་གཞི་ཡང་ལེགས་སོ།།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, ལ་ với, đến, / གློག་གླད་ máy vi tính, ཅིག་ một, / ཡོད có, ། >  གློག་ཀླད་ máy vi tính, དེ་ ấy, cái, / ཆེན་པོ་ to, དང་ và, ཚོས་གཞི་ màu, ཡང་ cũng, / ལེགས་ là tốt, སོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Tashi có một cái máy vi tính. Cái máy vi tính ấy to và màu cũng đẹp nữa.

 

 

2.

 

བཀྲ་ཤིས་ལ་ཡོད་པའི་གློག་ཀླད་དེ་ཆེན་པོ་དང་ཚོས་གཞི་ཡང་ལེགས་སོ།།

བཀྲ་ཤིས་ལ་ - ཡོད་ Tashi có, པའི་ liên quan đến cái gì, གློག་གླད་དེ་ cái máy tính ấy, / ཆེན་པོ་ to, དང་ và, ཚོས་གཞི་ màu, ཡང་ cũng, / ལེགས་ là tốt, སོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Cái máy vi tính mà Tashi có vừa to và màu lại vừa đẹp.

​

​

3.

བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་ཉོས་པའི་གློག་ཀླད་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བྱུང་ངམ།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, ཀྱིས་ bởi, - ཉོས་ mua, པའི་ có liên quan đến cái gì/cái nào, གློག་ཀླད་ máy tính, དེ་ ấy, cái, / ཁྱོད་ bạn, ཀྱིས་ bởi, / མཐོང་ [đã] nhìn, བྱུང་ có, ངམ ?, །

Bạn có đã nhìn thấy cái máy tính mua bởi Tashi không?

 

 

4.

 

གློག་ཀླད་འཚོང་མཁན་གྱི་མི་དེ་ངའི་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།

གློག་ཀླད་ máy tính, འཚོང་མཁན་ người mà bán, གྱི་ liên quan đến, མི་ người, དེ་ ấy, / ང tôi, ས་ bởi, / ངོ་ཤེས་ nhận mặt, ཀྱི་ཡོད། (Trợ Động Từ hiện tại),

Tôi biết cái người [mà] bán máy vi tính.

​

​

5.

 

བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་གློག་ཀླད་ཉོ་སའི་ཚོང་ཁང་དེ་ཁྱེད་རང་གི་གྲོགས་པའི་ཚོང་ཁང་ཡིན་ནམ།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, ཀྱིས་ bởi, - གློག་ཀླད་ máy tính, - ཉོ་ས chỗ mua, འི་ liên quan đến, ཚོང་ཁང་ của tiệm, དེ་ ấy, / ཁྱེད་རང་གི་ của bạn, གྲོགས་པོ bạn འི་ của, ཚོང་ཁང་ cửa tiệm, / ཡིན་ là, ནམ ?, །

Có phải cái cửa tiệm ấy, nơi mà Tashi đã mua máy tính là cửa tiệm của bạn của bạn không? 

 

2. ཐ་སྙད་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཅན།

Như một ‘Thuật Ngữ' chứa đựng một ý nghĩa khác: 

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1. 

 

དེ་བཀྲ་ཤིས་ཡིན། དེ་ཤེས་ཡོན་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་སེམས་བཟང་པོ་ཡང་ཡོད་དོ།།

དེ་ đấy, / བཀྲ་ཤིས་ Tashi, / ཡིན là, ། > དེ་ anh/cô ấy, / ཤེས་ཡོན་ཆེན་པོ་ rất có giáo dục, giáo dục tốt, / ཡོད། là, có, >  དེ་ anh/cô ấy, / སེམས་བཟང་པོ་ tấm lòng tốt, ཡང་ cũng, / ཡོད་ có, དོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Đấy là Tashi. Anh/cô ấy rất có giáo dục. Anh/cô ấy cũng có tấm lòng tốt nữa.

​

​

2. 

 

དེ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་གླད་ཡིན། དེ་ཆེན་པོ་དང་ཚོས་གཞི་ཡང་ལེགས་སོ།།

དེ་ đấy, / བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་གླད་ máy tính của Tashi, / ཡིན là, ། > དེ་ nó, / ཆེན་པོ་དང་ to và, ཚོས་གཞི་ màu, ཡང་ cũng, / ལེགས་ là tốt, སོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Đó là máy tính của Tashi. Nó to và cũng có màu đẹp nữa.

 

3. ཐ་སྙད་ལྷག་བཅས་ཀྱི་སྒྲ།

Cho ‘Thuật Ngữ' trong cách của Liên Từ:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

བཀྲ་ཤིས་ཤེས་ཡོན་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ་སེམས་བཟང་པོ་ཡང་ཡོད།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, / ཤེས་ཡོན་ giáo dục, ཆེན་པོ་ tuyệt vời, lớn, / ཡོད་ là, có, དེ་ và, > སེམས་བཟང་པོ་ trái tim tốt, ཡང་ cũng, / ཡོད có, །

Tashi rất có giáo dục và [anh/cô ấy] cũng có một trái tim nhân hậu nữa.

 

​

2. 

 

བཀྲ་ཤིས་ལ་གློག་ཀླད་ཡོད་དེ་བེད་སྤྱོད་མི་བྱེད།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, ལ་ với, / གློག་ཀླད་ máy tính, / ཡོད་ có, དེ་ nhưng, > བེད་སྤྱོད་མི་བྱེད không dùng, །

Tashi có một cái máy tính nhưng không dùng nó.

 

​

3. 

 

དཀོན་མཆོག་ལ་གསུམ་ཡོད་དེ་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་བཅས་སོ།།

དཀོན་མཆོག་ Bảo Ngọc, ལ་ đối với, / གསུམ་ ba, / ཡོད་ có, དེ་ họ, > སངས་རྒྱས་ Phật, དང་ và, ། ཆོས་ Pháp, དང་ và, ། དགེ་འདུན་ Tăng, / བཅས là vời, སོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Có ba Bảo Ngọc; họ là Phật, Pháp và Tăng.

 

II. དངོས་པོའི་དབང་དུ་བཞི།

Bốn phần trong chủ đề của ‘Thực Thể':

     1. བདེན་པའི་དངོས་པོ། [cho thấy] thực thể thực sự

     2. གསང་བའི་དངོས་པོ། [biểu lộ] thực thể bí mật

     3. བདག་གི་དངོས་པོ། [nhìn] các thực thể trong mối quan hệ với bản thân

     4. གཞན་གྱི་དངོས་པོ། [nhìn] cái thực thể trong mối quan hệ với những cái/người khác

 

1. བདེན་པའི་དངོས་པོ།

[Cho thấy] thực thể thực sự:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

དེ་བཀྲ་ཤིས་ཡིན། དེ་ཤེས་ཡོན་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་སེམས་བཟང་པོ་ཡང་ཡོད་དོ།།

དེ་ ấy, / བཀྲ་ཤིས་ Tashi, / ཡིན là, ། >  དེ་ anh/cô ấy, / ཤེས་ཡོན་ཆེན་པོ་ rất có giáo dục, giáo dục tuyệt vời, / ཡོད là, có, ། >  དེ་ anh/cô ấy, / སེམས་བཟང་པོ་ tấm lòng tốt, ཡང་ cũng, / ཡོད་ có, là, དོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Đấy là Tashi. Anh/cô ấy rất có giáo dục Anh/cô ấy cũng có tấm lòng tốt nữa.

 

2.

 

དེ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་གླད་ཡིན། དེ་ཆེན་པོ་དང་ཚོས་གཞི་ཡང་ལེགས་སོ།།

དེ་ đấy, / བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་གླད་ máy tính của Tashi, / ཡིན là, ། >  དེ་ nó, / ཆེན་པོ་དང་ to và, ཚོས་གཞི་ màu, ཡང་ cũng, / ལེགས་ là tốt, སོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Đó là máy tính của Tashi. Nó to và cũng có màu đẹp nữa..

 

3.

 

དེ་དེ་བཞིན་ནོ།།

དེ་ đấy, / དེ་བཞིན་ [là] như nó là, / ནོ (Giới Liên Từ hoàn thành), །།

Đấy là như nó là.

 

2. གསང་བའི་དངོས་པོ།

[Biểu lộ] thực thể bí mật:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

ཁ་སང་ངས་བཤད་པའི་སྐད་ཆ་དེ་གཞན་ལ་མ་ཤོད་ཅིག

ཁ་སང་ hôm qua, - ང tôi, ས་ bởi, - བཤད་ đã nói, པའི་ liên quan đến cái gì đó, སྐད་ཆ་ những lời, cuộc nói chuyện, điều, དེ་ ấy, / གཞན་ལ་ với người khác, / མ་ཤོད་ đừng nói, ཅིག !,

Đừng nói với người khác cái điều mà tôi đã nói ngày hôm qua!

 

3. བདག་གི་དངོས་པོ།

[Nhìn] các thực thể trong mối quan hệ với bản thân:

​

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

དེ་ངའི་གློག་ཀླད་ཡིན།

དེ་ đó, / ངའི་གློག་ཀླད་ máy tính của tôi, / ཡིན là, །

Đó là máy tính của tôi.

 

2.

 

ངས་ངའི་གློག་ཀླད་དེ་རྒྱ་གར་ལ་ཉོས་པ་ཡིན།

ང tôi, ས་ bởi, ངའི་གློག་ཀླད་དེ་ cái máy tính của mình, / རྒྱ་གར་ Ấn Độ, ལ་ ở, / ཉོས་ được mua, པ་ཡིན (Trợ Động Từ quá khứ), །

Tôi đã mua cái máy tính của mình ở India.

 

3.

 

སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་མོས་ཀྱང་། དེ་རང་གི་མིང་དང་རང་གི་ཁས་ཕན་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་བསགས་པ་ཡིན་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་སྦྱིན་པ་ལ་འགྲོ་འམ་སྙམ།

སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ thực hành cho đi, ནི་ đối với, / དགེ་བ་ phẩm hạnh, / ཡིན་ là, མོས་ mặc dù, ཀྱང་ nhưng, ། >  དེ་ nó, đấy / རང་གི་མིང་ danh của mình, དང་ và, རང་གི་ཁས་ཕན་ lời nhuận hoặc lợi lạc của mình, ལ་སོགས་པ và vân vân, འི་ཆེད་དུ་ vì mục đích của, - བསགས་ tích tập được, པ་ đã, / ཡིན་ là, ན་ nếu, > ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ Lục Độ Ba La Mật, གི་ của, སྦྱིན་པ་ [thực hành] cho đi, ལ་ như là, / འགྲོ་འམ་སྙམ [Tôi] nghi [nó] đi/trở thành, །

Dù phép hành ‘cho đi' là phẩm hạnh, nhưng nếu nó được làm vì mục đích danh tiếng bản thân, vì lợi nhuận hoặc lợi lạc cá nhân và vân vân, [tôi] hoài nghi nó sẽ [chẳng thể] trở thành phép hành ‘cho đi' của Lục Độ Ba La Mật.

 

4. གཞན་གྱི་དངོས་པོ།

[Nhìn] các thực thể trong mối quan hệ với cái/người khác:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

དེ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་ཀླད་རེད།

དེ་ đấy, / བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གློག་ཀླད་ máy tính của Tashi, / རེད là, །

Đấy là máy tính của Tashi.

 

2.

 

བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་གློག་ཀླད་དེ་གང་ནས་ཉོས་པ་རེད།

བཀྲ་ཤིས་ Tashi, ཀྱིས་ bởi, / གློག་ཀླད་ máy tính, དེ་ ấy, / གང་ནས་ từ đâu, / ཉོས་ đã mua, པ་རེད (Trợ Động Từ), །

Tashi đã mua máy tính đấy ở đâu?

 

​

3.

 

སྦྱིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དགེ་བའི་ལས་ཤིག་ཡིན། དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་ཞིག་ཡིན།

སྦྱིན་པ་ cho đi, ནི་ đối với / གཞན་ chúng sinh khác, གྱི་ཆེད་དུ་ vì lời lạc - བྱ་བའི་ để làm, དགེ་བའི་ལས་ hành động phẩm hạnh, ཤིག་ một / ཡིན là, ། >  དེ་ nó, ấy, đấy / ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ chuyển hoá, Ba La Mật, དྲུག་ sáu, གི་ của, ཡ་གྱལ་ một trong, ཞིག་ một, / ཡིན là །

Thực hành ‘cho đi' là một hành động phẩm hạnh mà cần được làm vì lợi lạc của kẻ khác. Nó là một trong Lục Độ Ba La Mật. 

​

​

​