• GIỚI LIÊN TỪ (ཕྲད།):

 

 ནས་ལས་

 

Tên của nhóm Giới Liên Từ này là ‘འབྱུང་ཁུངས། ‘Giới Liên Từ Chỉ Nguồn Gốc’’ 

Nghĩa đen: 

འབྱུང་ khởi, ཁུངས་ nguồn/nguồn khởi

 

Đây là Trường Hợp Thứ 5.

 

• CHỨC NĂNG (འཇུག་པ།):

 

I. རྣམ་དབྱེའི་ཕྲད་ལ་འཇུག་པ། Cách của ‘Giới Từ’ 

II. རྣམ་དབྱེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྲད་ལ་འཇུག་པ། Cách của ‘Liên Từ’

 

I. རྣམ་དབྱེའི་ཕྲད་ལ་འཇུག་པ།

Cách của ‘Giới Từ’

1. འབྱུང་ཁུངས། Nguồn khởi

2. དགར་བ། Loại ra

3. སྡུད་པ། Bao gồm vào

 

1. འབྱུང་ཁུངས།

Nguồn khởi:

​

Giới Liên Từ ནས་ hay ལས་ cho thấy nguồn:

1.1 འབྱུང་ཁུངས་དངོས། Nguồn khởi thực sự

1.2 འབྱུང་ཁུངས་ཆ་འདྲ། Có vẻ là nguồn khởi 

 

1.1 འབྱུང་ཁུངས་དངོས། 

Nguồn khởi thực sự:

​

Giới Liên Từ ནས་ hay ལས་ cho thấy nguồn thực sự:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

འོ་མ་གང་ནས་འབྱུང་།

འོ་མ་བ་ནས་འབྱུང་།

འོ་མ་ sữa, / གང་ནས་ từ đâu/cái gì, / འབྱུང་ đến, lấy, །

འོ་མ་ / བ་ bò, ནས་ từ, / འབྱུང་།

Sữa đến từ đâu?

Sữa đến từ bò.

 

2.

 

སྡུག་བསྔལ་གང་ནས་འབྱུང་།

སྡུག་བསྔལ་མི་དགེ་བའི་ལས་ནས་འབྱུང་།

སྡུག་བསྔལ་ đau khổ, / གང་ནས་ từ đâu, / འབྱུང་ khởi, །

སྡུག་བསྔལ་ / མི་དགེ་བའི་ལས་ hành động bất phẩm hạnh, ནས་ từ, / འབྱུང་།

Đau khổ khởi lên từ đâu?

Đau khổ khởi lên từ hành động bất phẩm hạnh.

 

3.

 

ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ།

ས་བོན་ hạt giống, ལས་ từ, / མྱུ་གུ་ mầm, / སྐྱེ mọc, །

Mầm mọc từ những hạt giống.

 

4.

 

མྱུ་གུ་ལས་འབྲས་བུ་འཐོབ།

མྱུ་གུ་ལས་ / འབྲས་བུ་ quả, thành quả, kết quả, / འཐོབ đạt, kiếm, thu được, །

Quả thu được từ mầm.

 

1.2 འབྱུང་ཁུངས་ཆ་འདྲ།

Nguồn khởi tưởng chừng

 

Cái mà Giới Liên Từ ནས་/ལས་ cho thấy ở đây không hẳn là một nguồn:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

མི་དེ་རྟ་ནས་ལྷུངས།

མི་ người, con người, དེ་ ấy, đó, / རྟ་ ngựa, ནས་ từ, / ལྷུངས đã ngã, །

Người ấy ngã từ con ngựa.

 

2.

 

ཁོང་སྐས་ནས་བབ།

ཁོང་ anh/cô ấy, / སྐས་ cầu thang, ནས་ từ, / བབ đi xuống །

Anh/cô ấy đi xuống từ cầu thang.

 

3.

 

མི་དེ་ཁང་པ་ནས་ཐོན།

མི་ người, con người, དེ་ đó, cái, / ཁང་པ་ nhà, ནས་ từ, / ཐོན đã đi ra, །

Người đó đã đi ra từ nhà.

 

LƯU Ý:

Ở hai chức năng này, cả hai Giới Liên Từ (ནས་/ལས་) có cùng ý nghĩa.

Ví dụ: 

བ་ནས་འོ་མ། hoặc བ་ལས་འོ་མ། _ sữa từ con bò (nguồn thực sự)

ཁོང་རྟ་ནས་ལྷུངས། hoặc ཁོང་རྟ་ལས་ལྷུངས། _ anh/cô ấy ngã từ con ngựa (không hẳn là một nguồn)

​
 

2. དགར་བ།

Loại ra

       2.1 རིགས་མཐུན་པ་དགར་བ། Loại ra khỏi nhóm thuộc cùng một chủng loại

       2.2 རིགས་མི་མཐུན་པ་དགར་བ། Loại ra khỏi nhóm khác chủng loại

 

2.1 རིགས་མཐུན་པ་དགར་བ།

Loại ra khỏi nhóm thuộc cùng một chủng loại:

 

Ở chức năng này, trong hai Giới Liên Từ ནས་/ལས་, ནས་ được sử dụng, và nó có thể thuộc trường hợp so sánh nhất. Với cấu trúc; གི་ནང་ནས་ (Giới Liên Từ Chủ Thể + ནང་ + ནས་), nó được dịch thành ‘trong số’, ‘trong tất cả’, vân vân.

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

དུད་འགྲོའི་ནང་ནས་གླང་ཆེན་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་ཤོས་ཡིན།

དུད་འགྲོ động vật, འི་ནང་ནས་ [từ] trong số, - གླང་ཆེན་ voi, / གཟུགས་སྟོབས་ sức mạnh thể chất, ཆེ་ཤོས་ mạnh nhất, to nhất, / ཡིན là, །

[Từ] trong số các con vật, voi là giống mạnh nhất về sức mạnh thể chất.

 

2.

 

དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཀྱི་འཇུག་སྒོ་འགགས་པ་ཡིན་པས་དད་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་ནང་ནས་མི་ལྡོག་པའི་དད་པ་འཆང༌།

དད་པ་ đức tin, མེད་ không ở đó, ན་ nếu, - ཆོས་ Đạo, ཀྱི་ của, འཇུག་སྒོ་ cửa vào, - འགགས་ khoá, པ་ có, / ཡིན་ là, པས་ vì thế, < དད་པ་ đức tin, རྣམ་པ་ loại, hình thức, བཞི bốn, འི་ནང་ནས་ [từ] trong số, - མི་ལྡོག་པའི་དད་པ་ đức tin không thể đảo ngược, / འཆང༌ mang, có, །

Nếu không có đức tin thì cửa vào Đạo bị chặn đứng. Cho nên, [từ] trong số bốn loại đức tin, đức tin không thể đảo ngược được ghì chặt. 

​
 

2.2 རིགས་མི་མཐུན་པ་དགར་བ།

Loại ra khỏi nhóm khác chủng loại:

 

Ở chức năng này, trong hai Giới Liên Từ ནས་/ལས་, ལས་ được sử dụng, và nó có thể ở trong trường hợp so sánh hơn kém, được dịch thành ‘hơn’ hoặc ‘so sánh với’.

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

སྟག་ལས་གླང་ཆེན་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་བ་ཡོད།

སྟག་ hổ, ལས་ hơn, so sánh với, - གླང་ཆེན་ voi, / གཟུགས་སྟོབས་ sức mạnh thể chất, ཆེ་བ་ lớn hơn, mạnh hơn, tuyệt hơn, / ཡོད có, là, ། 

Một con voi thì mạnh hơn về sức mạnh thể chất so với một con hổ.

 

2.

 

དངུལ་ལས་གསེར་རིན་ཐང་ཆེ།

དངུལ་ bạc, ལས་ hơn,  - གསེར་ vàng, / རིན་ཐང་ giá trị, / ཆེ cao hơn, །

Vàng có giá trị cao hơn bạc.

 

3. (Sử dụng ‘hơn là’, ‘thay vì’,):

 

ཙ་བ་ཙོབ་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ལ་འཇུག་སྔ་བྱེད་པ་ལས་དང་པོ་རང་རྒྱུད་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས།

ཙ་བ་ཙོབ་ཏུ་ trong sự gấp gáp, - ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ hình ảnh/tướng Đạo, ལ་ vào, -

འཇུག་སྔ་བྱེད་པ་ dấn một cách nhanh chóng, ལས་ hơn là, thay vì, < དང་པོ་ đầu tiên, / རང་རྒྱུད་ dòng tâm thức của chính mình, ལ་ đến, trên, / ལེགས་པར་ một cách tuyệt vời, một cách xuất sắc, một cách hay, / བརྟགས་ [được] xem xét, kiểm tra, །

Thay vì nhanh chóng dấn vào tướng của Đạo trong sự gấp gáp, đầu tiên, dòng tâm thức của chính mình cần được kiểm tra một cách kĩ càng. 

​
 

3. སྡུད་པ།

Bao gồm vào

 

Ở chức năng này, trong hai Giới Liên Từ ནས་/ལས་, ནས་ được dùng và được hoàn thiện bằng cụm བར་དུ་ hoặc གི་བར་དུ་ (với གི་ là Giới Liên Từ Chủ Thể và བར་དུ་ có nghĩa cho đến đấy);

Nó được dịch thành ‘từ’:

       3.1 ཡུལ་སྡུད་པ། Bao gồm một nơi chốn

       3.2 དུས་སྡུད་པ། Bao gồm một thời điểm

       3.3 གྲངས་སྡུད་པ། Bao gồm một con số

       3.4 དངོས་པོ་སྡུད་པ། Bao gồm các vật

 

3.1 ཡུལ་སྡུད་པ།

Bao gồm một nơi chốn:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

ལྷ་ས་ནས་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་བར་དུ་

       ལྷ་ས་ Lhasa, ནས་ từ, གངས་རིན་པོ་ཆེ núi Kailash, འི་བར་དུ་ đến đó, đến,

Từ Lhasa đến núi Kailash

 

 

2.

 

ས་ཆ་འདི་ནས་ས་ཆ་ཕ་གིའི་བར་དུ་

ས་ཆ་ nơi, འདི་ này, ནས་ từ, ས་ཆ་ nơi, ཕ་གི kia, ở đó, འི་བར་དུ་ đến đó, đến,

Từ nơi này cho đến nơi đó

 

 

3.2 དུས་སྡུད་པ།

Bao gồm một thời điểm

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

སྔ་དྲོ་ནས་དགོང་མོའི་བར་དུ

       སྔ་དྲོ་ sáng, ནས་ từ, དགོང་མོ đêm, འི་བར་དུ đến đó, đến, 

Từ sáng đến đêm

 

 

2.

 

ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་

ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ thuở không có bắt đầu, ནས་ từ, ད་ལྟ lúc này, bây giờ, འི་བར་དུ་ cho đến đó, đến,

Từ thuở không có bắt đầu cho đến bây giờ

 

 

3.3 གྲངས་སྡུད་པ།

Bao gồm một con số:

 

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

གཅིག་ནས་བཅུའི་བར་དུ་

       གཅིག་ một, ནས་ đến, བཅུ mười, འི་བར་དུ་ đến đó, đến,

Từ một đến mười

 

 

3.4 དངོས་པོ་སྡུད་པ།

Bao gồm các vật:

​

དཔེར་བརྗོད། Ví dụ:

 

1.

 

ཁབ་སྐུད་ནས་རིན་ཆེན་གྱི་གསེར་བར་དུ་

ཁབ་ kim, སྐུད་ sợi chỉ, ནས་ từ, རིན་ཆེན་གྱི་གསེར་ vàng quý báu, བར་དུ་ đến đó, đến,

Từ những mũi kim và những sợi chỉ cho đến vàng quý báu 

 

 

2.

 

སྤྱི་གཙུག་ནས་རྐང་མཐིལ་གྱི་བར་དུ་

       སྤྱི་གཙུག་ đỉnh đầu, ནས་ từ, རྐང་མཐིལ་ gan bàn chân, གྱི་བར་དུ་ đến đó, đến,

Từ đỉnh đầu cho đến gan bàn chân 

​

​

​